انواع مراکز خرید از نظر اقلیم
ساخت بازار سنتی از عوامل اقلیمی متأثر شده، مصالح بومی و سیستم ساختمانی بازار را تحت نفوذ خود قرار می دهد. جرزهای باربر خشتی آجری و سنگی و گلی و پوشش های گنبدی از خشت و آجر در مناطق گرم و خشک و پوششهای شیب دار از سفال و چوب در مناطق شمالی، استخوان بندی بازار را تشکیل می دهند. مقتضیات اقلیمی و جغرافیایی از دو طریق مستیم و غیرمستقیم در شکل بازارها تأثیر گذاشته اند. تأثیر مستقیم آنها بیشتر در فرم کالبدی و جرئیات معماری بازارها تجلی کرده است و بازارهای فلات مرکزی، بازارهای کویری و حاشیه ی کویر، بازارهای نقاط سرد و کوهستانی، بازارهای نقاط گرم و مرطوب و بازارهای نقاط معتدل بارانی را بوجود آورده است. انواع مراکز خرید از نظر اقلیم عبارتند از:
- بازارهای مناطق گرم و خشک
- بازارهای مناطق سرد و کوهستانی
- بازارهای مناطق مرطوب و پرباران
به دلیل آب و هوای گرم و خشکی که این مناطق دارا هستند در طرح بازارهایشان با به جریان انداختن طبیعی هوا و خشک کردن داخل بازارها به وسیله ی آن، استفاده شده است. از این نوع بازارها می توان بازارهای کرمان، یزد، اصفهان، کاشان، شیراز و شهرهایی که دارای آب و هوای گرم و خشک هستند را نام برد که دارای استخوان بندی آجری و با پوشش های گنبدی شکل می باشند.
این بازارها طوری ساخته شده اند که از جریان یافتن هوای سرد خارج به داخل بازار و بالعکس ممانعت می کند، در نتیجه هوای داخل بازارها عموماً گرم و مطبوع باقی می ماند. نمونه ی این بازارها را می توان در شهر تبریز و همدان مشاهده نمود.
بازارهای نقاط گرم و مرطوب مانند بازار بوشهر، بازار برازجان و غیره معمولاً پوشش خرما مانندی از چوب دارند.
در نقاط پرباران بازارها دارای سقف شیبدار می باشند که معمولاً با سفال پوشیده شده اند و از مشخصات معماری این گونه مناطق برخوردار است. در طرح این بازارها، طریقه دفع آب باران حائز اهمیت بوده و در این راه مصالح محلی نیز به نحو احسن استفاده گردیده است. به دلیل آب و هوای ملایم این مناطق محل عبور و مرور مشتری ها در این بازارها، بدون سقف بوده که این خود باعث کاهش امکان خرید در مواقع ریزش باران می گردد.
بازار رشت نمونه ی بارزی از این نوع بازارها می باشد. تأثیر غیرمستقیم عوامل اقلیمی و جغرافیایی در بازارها به صورت اساسی جلوه گر می شود و به طور کلی نظام موجود در آن تغییر شکل می دهد. بهترین نمونه ای که در این زمینه می توان ذکر کرد، سیستم بازارهای هفتگی در شمال و کناره های دریای خزر می باشد. در این مناطق، مقتضیات اقلیمی و جغرافیایی نوع خاصی از کشاورزی و ست و در نتیجه وابستگی کشاورزان به شالیزارها و زمین های مزروعی آنان را به وجود آورده است که باعث پراکندگی روستائیان از یک طرف و توزیع جمعیت در همه ی منطقه و عدم تراکم جمعیت در یک نقطه از طرف دیگر شده است و بدین ترتیب بازارهای متمرکز در شهرها نمی توانند جوابگوی احتیاجات آنها باشند.
در راستای تغییراتی که در نظام شهر نشینی و ساختار اقتصادی کشور بوجود آمد و تاثیراتی که در جنبه‌های مختلف بر بازار و روابط و قوانین حاکم بر آن در شهرهای ما گذاشت، امروز با مجموعه‌ای از فضاهای تجاری روبرو هستیم که هر یک به نوعی در تأمین نیازمندیهای ساکنان نقش دارد.
درباره این سایت